قلعه فلک الافلاک لرستان یادگاری از دوران ساسانیان

به شهر خرم آباد که سفر کنید، با قلعه ای شگفت انگیز که بر فراز تپه ای مشرف به شهر قرار گرفته، روبرو می شوید. قلعه فلک الافلاک لرستان یکی از مهمترین بناهای تاریخی ایران و خرم آباد است که از دوره ساسانیان، به یادگار مانده است. قلعه فلک الافلاک در طی سال ها، رویدادهای گوناگونی را نظاره کرده است و میزبان حاکمان بسیاری بوده است. با راز و رمزهای قلعه فلک الافلاک آشنا شوید.

برای سفر به این شهر و بازدید از قلغه راه های زیادی دارید. سفر هوایی راحت ترین آن است. البته قیمت بلیط هواپیما لرستان نسبت به بلیط قطار و اتوبوس گران تر است. برای اقامت نیز گزینه های زیادی پیش رو دارید از هتل های سه ستاره و اقامتگاه های معمولی گرفته تا هتل های لوکس و پنج ستاره. معمولا انتخاب تورهای گردشگری برای این سفرها گزینه مناسب تری است.

تاریخچه ساخت قلعه فلک الافلاک

فلک الافلاک در زمان ساسانیان به دژ "شاپورخواست" شهرت داشت. این قلعه در دوره ساسانیان بنا شده است. در گذشته منطقه خرم آباد با نام شاپورخواست شناخته میشد. این قلعه نیز در این شهر بنا شد اما بعد از مدتی ویران شد. در حدود سده هفتم هجری، قلعه فلک الافلاک مجددا بنا شد و باز هم نام شاپورخواست روی آن گذاشته شد. در زمان حکومت قاجاریان نام دژ شاپورخواست به "قلعه فلک الافلاک" تغییر کرد. قلعه فلک الافلاک را با نام "قلعه دوازده برجی" هم می شناسند.

ویژگی های قلعه فلک الافلاک

این قلعه وسعتی به اندازه 5300 متر مربع دارد. چشمه گلستان، از بخش شمالی تپه بر این قلعه جاری می شود. آب آشامیدنی هم در درون قلعه، از چاهی 40 متری که در گذشته حفر شده است، تامین می شود. دیوارهای قلعه فلک الافلاک لرستان، به 22.5 متر می رسد از این رو نام فلک الافلاک بر روی این قلعه گذاشته شده است چرا که دیوارهایش، چنان خودنمایی می کنند که گویی به افلاک می رسند.

موقعیت سیاسی قلعه فلک الافلاک در تاریخ ایران

قلعه فلک الافلاک در قرن چهارم هجری قمری، مقری برای حکومت آل حسنویه و آل بویه بوده است. بعد از مدتی به خزانه حکومتی خاندان بدر تبدیل شد. پس از آن اتابکان لر کوچک و والیان لرستان، این قلعه را مقر حکومت خود قرار دادند. در دوره صفویه تا قاجار، این قلعه همچنان به عنوان مقر حکومتی مورد استفاده قرار می گرفت که در نهایت، به پادگان نظامی و زندان سیاسی در دوران پهلوی اول و دوم، تبدیل شد.

آثار تاریخی نزدیک قلعه فلک الافلاک

قلعه فلک الافلاک لرستان نه تنها زیبایی های طبیعی چشمه گلستان را در نزدیکی خود دارد بلکه آثار تاریخی سنگ نبشته، مناره آجری، پل شاپوری، گرداب سنگی، آسیاب گبری و ... در نزدیکی این قلعه قرار گرفته که اصالت و تاریخ این منطقه را به خوبی به نمایش می گذارد. به طوری که این قلعه یکی از مهم ترین و زیباترین جاذبه های گردشگری استان لرستان به حساب می آید. به راستی که تماشای قلعه فلک الافلاک برای هر ایرانی، باعث افتخار است. قلعه فلک الافلاک از مصالح سنگ آجر، خشت، ملات گچ و آهک ساخته شده است و ورودی قلعه از بخش شمالی و جنوب غربی، به عرض 10 متر ساخته شده است. این بنا از بالا به شکل هشت ضلعی نامنظم ساخته شده است.

اشیای قیمتی در قلعه فلک الافلاک

زمانی که اسکندر مقدونی به ایران حمله کرد، حاکمان آن زمان تصمیم گرفتند اشیای با ارزش خود را در این قلعه پنهان کنند تا به دست اسکندر مقدونی نرسد. پس از گذشت دو هزار سال کاملا اتفاقی این اشیا توسط دزدان پیدا شدند و بعد از مرمت آن ها، امروزه برخی از آن ها در موزه قلعه فلک الافلاک لرستان به نمایش گذاشته شده است.

مرمت قلعه فلک الافلاک

هر ساله قلعه فلک الافلاک مورد بازسازی و مرمت قرار می گیرد تا در حفظ این بنای تاریخی، کوشش شود. این قلعه در زمان قاجار و حکومت فتحعلی شاه به طور کامل بازسازی شده بود اما متاسفانه در طی زلزله های اخیری که در شهر لرستان اتفاق افتاده است، بخش هایی از دیوار این قلعه ترک برداشته است. مرمت کاران در این سال ها، با انجام تکنیک های مرمت سازی، در تلاشند تا قلعه فلک الافلاک لرستان ماندگار بماند اما این قلعه تاب زلزله های بزرگ را ندارد. امیدواریم این قلعه همچنان پا برجا بماند.