یکی از لذتهای غذا خوردن در رستورانهای ترکیه آن است که نیازی نیست تمام وعده غذایی خود را به یکباره سفارش دهید. این رفتاری کاملاً قابل قبول است که یک و یا دو غذای سبک سفارش داده و ببینید اگر همچنان احساس گرسنگی میکنید و یا تمایل دارید بیشتر بخورید، در نوبتهای دیگر غذای بیشتر سفارش دهید. مراقب پیشغذاهایی که بدون سفارش شما بر روی میزتان قرار دارند، باشید؛ زیرا همین ظرفهای به ظاهر بیگناه پر از آجیل و یا زیتون ممکن است هزینه غذای شما را تا حد زیادی افزایش دهند. از طرف دیگر، نباید بیش از حد بدگمان شوید که همه رستورانها قصد دارند از شما سوء استفاده کنند – در رستورانهای ترکیه تا زمانی که اعلام نکنید به قدر کافی غذا خوردهاید، به روند سرویسدهی خود ادامه خواهند داد. برای مثال، اگر به همراه نوشیدنی یا غذای اصلی خود یک بشقاب میوه نیز سفارش دهید، ظرف میوه شما را بدون اینکه هزینه اضافی دریافت کنند مجدداً پر میکنند. اگر شک دارید که این سرویسدهی مجدد کاملاً رایگان است یا خیر، میتوانید با پرسیدن جمله «bedava mi» (یعنی آیا رایگان است؟) اطمینان خاطر پیدا کنید.
1.رستوران (Lokanta)
لوکانتا (واژه ترکیهای برای رستوران)، همان رستورانهای ابتدایی ترکیهای است که از رستورانهای کاملاً معمولی تا رستورانهای ساده و جذاب، همگی در این دستهبندی قرار میگیرند. غذاهایی که عمدتاً در این رستورانها سرو میشوند، غذاهای آمادهای (hazır yemek) هستند که در ظرفهایی به صورت معمولی و یا به روش بنماری گرم نگه داشته میشوند. حتی اگر یک منوی غذایی نیز در این رستورانها وجود داشته باشد (که معمولاً این طور نیست)، شما باید از غذاها دیدن کرده و هر غذایی را که دوست دارید، سفارش دهید. معمولاً نیازی نیست که فوراً ظرف خود را از غذا پر کنید. بهتر است در ابتدا یک و یا دو غذا را امتحان کرده و در صورت تمایل بیشتر سفارش دهید. خوراکهای رایجی که در این نوع رستورانها سرو میشود، معمولاً شامل یک ظرف سوپ، یک ظرف بادمجان، کمی خورش نخود، احتمالاً کمی لوبیا و کمی غذاهای گوشتی میشود. خوراکهای سبزیجات فصلی را نیز در نظر داشته باشید؛ این خوراکها به همراه ماست سیر طعم بسیار خوشمزه و فوقالعادهای خواهند داشت. در این رستورانها پلو نیز همواره سرو میشود، چه از نوع پلوی برنج و چه دمی بلغور و یا حتی هر دو. به همراه غذاهای گرمی که سفارش میدهید میتوانید فلفل چیلی، لیمو و پیاز خام نیز درخواست کنید - این چاشنیها را میتوان به عنوان یک طعمدهنده دوستداشتنی در بین غذا سرو کرد. دسرهای بسیار متنوعی در رستورانهای لاکونتا سرو میشود به طوری که نمیتوان آنها را در فهرستی به شمارش درآورد، اما با این حال کادایُف (kadayıf)، که نوعی دسر بر پایه خمیر است و پودینگ برنج، از دسرهای نسبتاً رایج این رستورانها محسوب میشود. اغلب، افراد شاغل و افرادی که برای خرید به سطح شهر آمدهاند، برای صرف غذا به رستورانهای لوکانتای شهری مراجعه میکنند. اگر در بزرگراهها نیز به دنبال رستوران هستید باید به رستورانهای سرراهی مراجعه کنید که در زبان ترکی به آن دینلنمی یِری (dinlenme yeri) گفته میشود. این رستورانها عمدتاً به صورت شبانهروزی باز هستند و خوراکهای آماده بسیار خوبی در آنها سرو میشود.
2.رستوران (Restoran)
شاید چندان تفاوتی میان رستوران و لوکانتا احساس نشود - لوکانتا در حقیقت نام دیگر رستورانی است که خوراکهای ارزان قیمتتری را به مشتریان خود ارائه میکند. اما هرچه سطح این نوع رستورانها بالاتر برود، به طبع هزینه غذاهای آن افزایش یافته و آشپزخانههای آن نیز به صورت سربسته خواهند بود، از طرفی این نوع رستورانهای سطح بالا از یک منوی غذایی ویژه به همراه انواع نوشیدنیها برخوردار هستند. مزه (meze)، چند پیشغذای سرد است که پیشخدمتان این نوع رستورانها آنها را بر روی چرخدستی قرار داده و در رستوران میگردانند و افراد میتوانند خوراک دلخواه خود را از میان این پیشغذاها انتخاب کنند. در رستورانها و همچنین غذاخوریهای لوکانتا، انواع مختلفی از غذاهای اصلی سرو میشود؛ اما اغلب افراد خوراک گوشت دنده (pirzola)، بیفتک (استیک) و خوراکهای گوشتی بینالمللی، همچون کتلت (schnitzel) را از منوی غذایی یک رستوران ترجیح میدهند.
3.مغازههای کبابی و کوفتهای (Kebabç & Köfteci)
مغازههای کبابی، غذاخوریهای سطح متوسط و ارزانقیمتی هستند که غذای اصلی آنها تنها گوشت کبابی و یا گوشت بریانی است، اما معمولاً پیشغذاهای سادهای همچون سوپ، سالادهای ساده و نوشیدنیهای خنک و دوغ (ayran) نیز در این نوع غذاخوریها سرو میشود. همچنین انتظار نمیرود که میزهای موجود در این غذاخوریها با دستمال سفره به زیبایی تزئین شده و یا پیشخدمتهایی همواره در خدمت مشتریان باشند – این مغازهها در حقیقت مکانهای پر رفت و آمدی هستند که خوراکهای مغذی سادهای در آنها سرو میشود. سبک و سیاق مغازههای کوفتهفروشی نیز همچون مغازههای کبابی است، اما غذای اصلی آنها در واقع کوفته قلقلیهای کبابی هستند و نه کبابهای بریانی. اگر واژه اوجاك باشی (ocakbası) را در منوی غذایی و یا در علائم رستورانی این غذاخوریها مشاهده کردید، این به آن معناست که غذای مورد نظر شما در مقابل چشمانتان طبخ خواهد شد.
4.پیدِسی (Pideci)
در ترکیه سبک خاصی از پیتزا، به نام لحمعجون رواج دارد. لحمعجون (lahmacun) دلخواه خود را که از پنیر و گوشتهای مختلفی تهیه میشود، انتخاب کرده و بر سر یکی از میزهای رستوران منتظر بمانید تا سفارش شما آماده شود؛ در این مدت میتوانید با نوشیدن دوغ و یا نوشابههای کولا خود را سرگرم کنید. حتی میتوانید سفارش خود را به بیرون از رستوران نیز ببرید، فقط کافیست سفارش دهید آن را در یک پاکت مخصوص پیتزا (lahmacun paket) قرار دهند. پیشنهاد میکنیم به دنبال رستورانهایی باشید که پیتزا را در فرهای چوبی طبخ میکنند، چرا که در اين نوع پخت، پیتزا طعم بسیار بهتری به خود خواهد گرفت.
5.دکانهای بورک فروشی (Börekçi)
دکانهای بورکفروشی، اغلب یک پنجره کوچک در یک دیوار و یا یک کیوسک کوچک با تعداد کمی صندلی و نیمکت هستند. تنها چیزی که در این دکانها فروخته میشود، تنوع معدودی از بورک (börek) و چند نوع نوشیدنی خنک و دوغ است. این دکانها، مکان بسیار مناسبی برای صرف صبحانه و نهار سریع و یا حتی یک میان وعده سرشار از کربوهیدرات محسوب میشوند. تا اواسط بعدازظهر، اغلب تمام بورکها فروخته میشوند.
6.تاتلیجی (Tatlıcı)
همانطور که افراد برای صرف وعده غذایی اصلی به رستورانها مراجعه میکنند، در ترکیه نیز افراد برای صرف دسر به مغازههای تاتلیجی میروند. مغازههای تالیجی کلاسیک ترکیه، در واقع مکانهای خاصی برای صرف دسرهایی همچون باقلوا، حلوا و راحت الحلقوم به شمار می روند؛ این در حالی است که در مغازههای موهالابیجی (muhallebici)، پودینگهای بر پایه شیر و در مغازههای پاستاهانه (pastahane) (و یا باقلواسی) نیز شیرینی باقلوا، کیکهای اروپایی، بستنی و هر نوع دسر محلی دیگر سرو میشود.