مقامات پاکستانی می‌گویند تمام تلاش خود را می‌کنند تا موهنجو دارو (Mohenjo-daro) یکی از مهم‌ترین مراکز باستان شناسی در شمال آسیا را حفظ کنند. برخی از کارشناسان باستان شناسی اضهار می دارند: در صورتی که اقدامات لازم در این راستا صورت نگیرد، امکان دارد که این پایگاه باستان شناسی به جا مانده از عصر برنز، نابود شود.
موهنجو دارو
قدم زدن در میان خانه‌های این شهر که قدمتی 4500 ساله دارند، شگفت انگیز است. این موضوع در مورد یکی از بناها بیشتر از سایرین صدق می‌کند. خانه‌ای شگفت انگیز با ورودی‌های جلو و عقب ساختمان قابل مشاهده اند و اتاق‌ها نیز به صورت تو در تو از آجرهای سفالی و پخته شده ساخته شده‌اند. در این خانه حتی می‌توان مکان دستشویی و تخلیه پس‌آب‌ها را نیز مشاهده کرد.
با توجه به قدمت دیرینه این بنا، ساختمان مذکور در دو طبقه ساخته شده و این مورد بسیار شگفت انگیز است. قدم زدن در محوطه بیرون این معبر «دوره‌ی برنزی» و دیدن سایر خانه‌هایی که در کنار یکدیگر بنا شده‌اند شگفتی انسان را بیشتر بر می‌انگیزد.
با ادامه دادن به مسیر خود معابری را خواهید دید که تا بازار اصلی شهر امتداد یافته‌اند. این سازه از شگفتی‌های موهنجو دارو یکی از قدیمی‌ترین شهرهای جهان است.
2600 سال قبل از میلاد طراحی پیچیده، معماری ممتاز و همچنین سیستم آب رسانی و دفع پس‌آب‌ها، این شهر را به یکی از پیشرفته ترین سیستم‌های شهری زمان خود مبدل کرده بود.
از دیدن این همه شگفتی متحیر بودم و راهنمای من در این مرکز گردشگری، چیزی جز نا امیدی در دل نداشت.
یکی از باستان شناسان کهنه‌کار پاکستان به نام «دکتر اسما ابراهیم» می‌گوید: «وقتی از این مکان می‌گذرم حسم نسبت به گذشته بدتر است. جرات برگشتن به گذشته را ندارم. تخریب این مکان بیشتر از قبل شده است و این موضوع قبلم را به درد می‌آرود». دکتر ابراهیم شروع می‌کند و نشانه‌های بیشتری از اضمحلال این شهر باستانی نشانمان می‌دهد.
در قسمت پایین‌تر شهر که زمانی محل زندگی جامعه متوسط و کارگری بوده، دیوارها از قسمت پایین شروع به ریختن کرده اند که یکی از آسیب‌های اخیر این بنا به شمار می رود!
محتوای شورِ آب‌های زیر زمینی، آجرهایی که قبل از حفاری برای مدت هزاران سال حفظ شده بودند را نابود می‌کند. همین طور که به سمت بالای شهر یعنی محل زندگی اشراف هندو تبار آن دوره پیش می‌رویم، به وضوح می توانیم ببینیم که برخی بناها همچون حمام عمومی وضعیت بدتری پیدا نموده اند. بعضی از دیوارها کاملا ریخته‌اند و به نظر می رسد برخی دیگر نیز در آستانه ی تخریبند.
دکتر ابراهیم این‌گونه ادامه می‌دهد که مطمئنا این مکان یک مرکز باستان شناسی مهم است و بایستی در مقابل نمک، رطوبت و بارندگی حفظ شود. با این حال اقدامات محافظتی توسط دولت بسیار بد و ناشیانه‌اند و باعث می‌شوند بنا بیشتر از قبل تخریب شود.
طبق روش متداول این مرکز، سطح تمامی آجر کاری‌های موجود را با گل می پوشانند، به این امید که گل نمک و رطوبت موجود را جذب می‌کند، در حالی که همان گل خود خشک شده و می‌ریزد. این ریزش نیز با ریزش آجرهای بنا همراه شده و تخریب به عمق بیشتری از بنا می‌رسد. برخی از مکان‌ها نیز وجود دارند که آجرهای هزاران ساله با آجرهای جدید امروزی جایگزین می‌شوند.
دکتر ابراهیم می‌گوید تمامی این اقدامات مثل یک وصیتنامه هستند. در دهه‌های اخیر به بهانه نگهداری «موهنجو دارو» هر چیزی را وارد این بنا کرده‌اند. حتی تمامی آثار ارزشمند موزه موهنجو دارو در میان مصنوعات دزدیده شده به سرقت رفته و تا به امروز نیز بازنگشته‌اند.
راهنمای مرکز می‌گوید که وی صحنه های بسیار بدی از تغییرات این مکان در اثر نگهداری و شرایط آن مشاهده کرده است.
خسارت وارد شده به این محیط باستانی که میراثی جهانی محسوب می شود، ناشی از استراتژی‌های ضعیف گردشگری بوده و دولت پاکستان مسئول تمامی خسارات وارده بر این مرکز باستانی می باشد. این در حالی است که در سال‌های اخیر نیز دولت مسئولیت خسارات وارده بر این بنا را به دوش مسئولین استانی «سند» انداخته است.
دکتر ابراهیم می‌گوید: «برای حفظ این میراث بایستی به طور جدی از نظر کارشناسان در تمامی زمینه‌ها استفاده کنیم. این موضوع یک امر واضح است، اگر انسان‌های محلی در گذشته از پس این کار بر آمده‌اند چرا ما نتوانیم؟! در صورت داشتن هر گونه برنامه برای حفظ این بنا، اقدامات بایستی سریعا صورت گیرند. در ارزیابی‌هایی که من انجام داده‌ام در بیست سال آینده هیچ اثری از این بنا نخواهد ماند!».
یکی از راه‌های حفظ این مکان توقف حفاری در سطح شهر است که با این کار سایر بخش‌های شهر حفظ می‌شوند. برخی نیز بر این باورند که شهر بایستی دوباره مدفون شود تا از این طریق از اضمحلال آن کاسته شود.
تمامی این اقدامات نشانه نگرانی افرادی است که این مکان باستانی را عاشقانه دوست دارند. کسانی که از دیدن ویرانی شهری که تا کنون تاریخ را به یدک کشیده نگران هستند.
شما می توانید نسبت به رزرو هتل ارزان قیمت و خرید بلیط هواپیما در سفرمی به صورت آنلاین اقدام نمایید.https://www.safarme.com/
